op. 4 Quaestiones alterae supra libros Primae philosophiae Aristotelis (Metaphysica I-IV)
data: script. 1237-1250: Hackett (1997c), 316.
alii tituli:
Quaestiones supra IV (I-IV) libros primae philosophiae (Lohr (2010), 142b)
catalogi
n.2a: Little (1914)
n.3: Lohr (2010), 142b
Hackett (1997c), 316
QPPh1: SISMEL
editiones
OHI.11, 1-170
manuscripti
- Amiens, Bibliothèque Centrale Louis Aragon, ms. 406 (s. XIII ex. – in. XIV), fols. 176v-190v
[Cousin (1865), 421-424].”Pour donner une idée de la première glose sur la Métaphysique, qui est de beaucoup la plus considèrable et la plus importante des deux, nous transcrivons ici la liste des questions engagées dans le premier livre, d’après la table des matières que présentent les premiers feuillets du manuscrit:
Quaeritur primo hic utrum sit appetitus vel desiderium respectu scientiae.
An scientia ab omnibus desideretur.
Utrum id desiderium sit a natura.
Utrum ista scientia sit una vel plures specie.
De scibili utrum sit unum vel multa.
Utrum scientia sit nobis innata vel acquista.
Quomodo fit memoria ex sensu.
Utrum ab uno sensu fiat memoria.
An memoria et sensus sint principia scientiae.
Utrum bruta possunt experiri vel homo.
An memoria sit causa experimenti.
An unica memoria faciat experimentum.
Utrum experimentum sit principium necessarium ad scientiam.
Quid sit miratio quae est principium scientiae.
Utrum sapiens debet scire omnia in universali.
An ista scientia debet ordinari ad aliam scientiam.
Utrum sit nobilissima et dignissima.
Utrum in hac scientia sit procedendum a causatis ad causas.
De arte, utrum ars sit universalium.
Utrum experimentum sit singularium.
Quid sit admiratio.
Utrum admiratio est effectus contingentis aut necessarii.
Utrum sufficiat ad admirationem habere cognitionem effectus.
An admiratio sit principium scientiae.
Utrum admiratio sit in brutis.
De numero habitum animae.
Primo an sit veritas.
Utrum necesse est ponere veritatem.
Utrum contingat ponere plures veritates.
Utrum sint plures veritates incomplexae.
Utrum contingat ponere plures veritates, unam creatam et aliam increatam.
Utrum sint plures veritates increatae.
Utrum dicatur veritas univoce vel aequivoce.
Utrum veritas increata habeat aliquod commune.
Quid est veritas.
Utrum veritas sit in genere.
An possibile est habere cognitionem de veritate.
An cognitio de veritate sit facilis.
Utrum ista propositio sit vera: sicut se habet oculus vespertilionis ad lucem diei, sic intellectus noster ad manifestissima naturae.
Utrum possumus cognoscere veritatem per se.
Utrum materia sit causa difficultatis cognoscendi veritatem in sensibus.
Quomodo intellectus noster sit causa difficultatis cognoscendi formas separatas.
Utrum scientia de veritate est speculativa.
Quid sit finis speculativae.
Quid sit finis activae.
Utrum prima veritas sit causa omnium aliarum veritatum.
Utrum ista propositio sit vera: sicut se habet unumquodque ad esse, sic se habet ad veritatem.
Utrum causae efficientes vadant in infinitum.
An possibile est quod causae vadant in infinitum.
Utrum sit status ad unicam causam efficientem.
Utrum illa causa sit creata vel increata.
Utrum sit status in causis materialibus.
Utrum causa finalis sit ibi ultimum.
Utrum sit status ad causam finalem creatam vel increatam.
An sit status in causa formali.
Utrum sit status in causis formalibus, a parte ante.
Utrum sit status ad formam creatam vel increatam.
Utrum aliqua causa formalis sit increata.
Utrum contingat ponere statum ad causam unam formalem.
Utrum sit unus modus sciendi vel plures in scientiis.
Utrum ille modus debeat haberi per scientiam.
Utrum contingit ponere naturam elementalem esse principium materiale partium entis.
An natura materialis posset esse principium materiale respectu coeli.
Utrum sit principium materiale in omni creato.
Utrum sit necesse ponere eamdem materiam in omnibus per essentiam.
Utrum sit ponere aliquod confusum materiale in quo omnia sint admixta ante procreationem rerum.
An materia omnium sit creata.
Utrum in materia sit potentia passiva.
Utrum materia pura, omnino pura, habet confusionem vel distinctionem potentiarum.
Utrum materia sit unica potentia vel plures.
Utrum potentia materiae sit ejus substantiae.
Utrum potentia materiae sit differentia accidentalis vel substantialis.
An materia prima habeat aliquam formam.
Utrum in materia prima sit exitus formarum distincte vel sub confusione.
Utrum ideae sint apud mentem divinam.
Utrum possibile est quod ideae sint extra.
Utrum quaelibet idea est unum numero.
Utrum ideae sunt causae transmutationis.
Utrum idea est universale.
Utrum uterque scilicet Plato et Pythagoras, posuit ideas universales.
Utrum natura respiceret ad exemplar producendo.
An in rebus artificialibus necesse est ponere hujus ideas.
Utrum corruptis singularibus possunt universalia remanere.
A quo crearetur numerus in rebus, an a parte materiae, an a parte formae.
Qualiter componitur numerus.
Utrum numerus constituitur secundum substantiam ex numero et unitate.
An numerus habeat diversitatem specierum.
Utrum numerus sit unus per essentiam.”
continet
inc. Omnes homines natura scire desiderant – Quaeritur hic primo: Utrum haec propositio sit vera? Et videtur quod non. Nullus appetitus naturalis formaliter est ad contraria. Sed appetitus plurium hominum est ad ignorantiam…
(q.2) Quaeritur: Pro qua natura supponat hoc quod est ‘natura’ in hac oppositione?
(q. ultima) Quaeritur: Utrum differentiae sint finitae vel infinitae? (Lohr (2010), 142b
expl. dicit Aristoteles sexto decimo De animalibus quod invento universali cessat operatio naturae. Unde prius est animal quam equus. (Lohr (2010), 142b
cfr. la descripción de Amiens, ms. 406.
(autor: Óscar de la Cruz. actualizado el 24.10.2019)