op. 6a Quaestiones supra librum De causis
data: script. 1237-1250: Hackett (1997c), 316.
alii tituli:
Commentaria in liber De causis (Lohr (2010), 142b
catalogi
n.40 supur.: Little (1914)
Hackett (1997c), 316
QDC: SISMEL
editiones
OHI.12, 1-158
manuscripti
- Amiens, Bibliothèque Centrale Louis Aragon, ms. 406 (s. XIII ex. – in. XIV), fols. 114r-129r
[Cousin (1865), 421]: “Commentaire sur le livre De causis, que l’on considérait généralement, dans les écoles du XIIIe siècle, comme le complément de la Métaphysique. Ce commentaire, sans nom d’auteur, est très-développé; il s’étend jusqu’au folio 129, où il s’arrête sans être achevé”.
fol. 114r: “Supra librum de causis. Queritur circa influentiam causarum, utrum omnis agat per influentiam… — Un cahier a disparu entre les fol. 117 et 118” [Catalogue Amiens]
Continentur
ed. OHI.12, vii-xiii:
<1. Omnis causa primaria>
Queritur utrum omnis causa agat per influentiam.
Queritur utrum materia est causa per influentiam.
Queritur utrum agens corporale agat per influentiam.
Queritur utrum agens spirituale agat per influentiam.
Queritur utrum agens <per artificium> agat per virtutis influentiam.
Queritur utrum ista propositio debet verificari <in omnibus agentibus universalibus>.
Queritur utrum debet verificari de potentia activa in materia.
Queritur utrum forma et finis sunt <cause> per influentiam.
Queritur utrum istud debet verificari de forma.
Queritur utrum causa prima plus influat quam secunda.
Queritur causa primaria plus influat quam causa secundaria.
Queritur utrum cause universales plus influant quam particulares.
Queritur de causis intrinsecis, que magis influant.
Queritur utrum, separata virtute cause secunde, remaneat virtus cause prime.
Queritur utrum sit res ante suas causas.
Queritur utrum, destructo causato, destruitur causa proxima.
Queritur utrum esse sit magis causa hominis quam rationale.
Queritur de hoc quod dicit quod si removeatur <rationale> remanet vivum spirans sensibile.
Queritur utrum causa prima agat in causato nobiliori modo quam secunda.
Queritur utrum causa prima conservat causato.
Queritur utrum causa particularis possit continuare esse rei.
<2. Omne esse superius>
Queritur an <eternitas> sit sine principio.
Queritur uturm eternitas <potuerit> habere principium actu.
Queritur an <principium eternitatis> potuit prius creare.
Queritur utrum eternitas sit in genere.
Queritur utrum sit substantia vel accidens.
Queritur in quo predicamento si eternitas.
Queritur utrum sit in quantitate tanquam principium vel tanquam principatum.
Queritur an eternitas habet aliquod genus compositionis.
Queritur utrum eternitas habet partes integrales.
Queritur utrum eternitas sit in infinitum.
<4. Prima rerum creatarum>
Queritur utrum sin<t> plures eternitates.
***
<9. Omnis intelligentie fixio>
Queritur utrum virtus intelligentie emittatur ex substantia divina aut creatur ex nihilo; queritur uturm id quod prima causa emittit extra se sit substantia aut accidens.
Queritur utrum illud im<m>issum sive de novo creato sit species.
Queritur utrum sit substantia vel accidens.
Queritur in quo genere accidentis sit, <utrum in genere qualitatis>.
Queritur utrum sit in eadem specie cum scientia intelligentie.
<10. Omnis intelligentia plena>
Queritur utrum intelligentia habeat formas exemplares.
Queritur utrum substantia ipsius intelligentia sit exemplaris.
Queritur utrum intelligentiam habeat unam formam vel plures.
Queritur utrum habeat formam exemplarem respectu cause prime.
Queritur utrum <una> intelligentia intelligat aliam mediante forma exemplari <sive per speciem>.
Queritur utrum una intelligantia aliam intelligat et cognoscat per speciem ignatam vel acquisitam.
Queritur utrum <intelligentia> habeat species vel formas rerum corporalium concreatarum.
Queritur utrum omnium rerum.
Queritur respectu quarum habet; queritur respectu quarum non habet.
Queritur quomodo intelligentiam debeat cognosci res, quarum <non> habet species <innatas>.
Queritur utrum intelligentia superior habet formas magis universales quam inferior.
Queritur <quomodo> intelligentia proiciat vultum suum super <animam intellectivam>.
Queritur utrum anima vel intelligentia possit speculum eternitatis vel increatum pro<spi>cere vel intueri.
<11. Omnis intelligentia intelligit>
Queritur utrum res sit intelligentia.
Queritur utrum a prima causa sit aliquid quod sit eiusdem essentie et nature cum vera forma que est in materia.
Queritur utrum illud quod est apud intelligentiam habeat rationem intelligibilis.
<12. Primorum ómnium>
Queritur utrum omne receptum est in recipiente per modum recepti.
Queritur utrum causa est in causato per modum causati.
Queritur quomodo causatum est in causa.
<13. Omnis intelligentia>
Queritur utrum intelligentia intelligat suam essentiam.
Queritur utrum intelligit suam essentiam per speciem vel per presentiam ipsius essentie.
<14. In omni anima>
Queritur utrum anima habet species rerum sensibilium corporalium.
Queritur utrum <anima> habet istas species innatas aut adquisitas.
Queritur utrum anima habeat species rerum intelligibilium <sive spiritualium>.
Queritur utrum habeat istas species innatas vel adquisitas.
<15. Omnis sciens qui scit>
Queritur utrum omne sciens sciat essentiam suam.
Queritur utrum omnis cognoscens cognoscat essentiam suam.
Queritur utrum omnis sciens essentiam reddeat ad illam.
Queritur utrum redit ad eam reductione completa.
<16. Omnes virtutes quibus>
Queritur utrum essentia intelligentie sit infinita.-
Queritur utrum eius potentia sit infinita.
Queritur utrum virtus primi sit infinita.- Queritur utrum virtus media sit infinita.
<17. Omnis virtus unita>
Queritur utrum in virtute creata sit unitas <virtutis>.
Queritur utrum <virtus creata> debet dici maxime unita.
Queritur an virtus unita sit magis infinita quam multiplicata.
<18. Omnes res sunt entia>
Queritur utrum causa prima det esse rebus entibus.
Queritur utrum dat creatis esse per modum creationis.- Queritur an esse creature <habet> continuari <ab aliquo extra creaturam>.
Queritur utrum prima causa continuet illa per sui substantiam sine medio.
Queritur utrum illud medium diffundatur a substatia cause prime.
Queritur utrum illa virtus de novo producta sit substantia vel accidens.
Queritur utrum <vita habet> esse in primo.
Queritur utrum vita sit in intelligentiis.
Queritur utrum corpora elementaria et mixta vitam habeant.
Queritur de diffinitione vite.
<19. Ex intelligentiis est>
Queritur utrum alica substantia sit divina; queritur utrum omnis intelligentia sit divina.
Queritur an omnis intelligentia sit intellectiva.
Queritur utrum anima intellectiva et intelligentia differant specie.
<20 Causa prima regit>
Queritur an primum regat res.
Queritur an regat omnes res.
Queritur an regat eas ita quod non amisceatur eis.
Queritur utrum egeat medio in opere creandi.
Queritur an sit medium inter primum et hec inferiora.
Queritur utrum in opere influendi sit medium.
<Queritur an primum regat in fine decoris>.
<21. Primum est dives>
Queritur an ipsum primum sit dives bonis fortune.
Queritur an in ipso sit bona nature.
Queritur an sit dives <bonis> virtutis et scientie.
Queritur an in primo bona nature recipiant multiplicatione.
Queritur utrum multiplicatio bonorum scientie et virtutis sit in primo.
<Queritur utrum bona naturalia et scientie et virtutis ponant aliquam diversitatem in primo>.
<22. Causa prima est super>
Queritur an causa prima possit nominari; queritur an a parte rei.
Queritur an a parte nominatis.
<23. Omnis intelligentia divina>
Queritur an intelligentia scia<t> res.
Queritur utrum sit per hoc quod est intelligentia.
Queritur an intelligentia regat res.
Queritur an intelligentia regat res per hoc <quod> est divina aut per propriam naturam.
Queritur utrum in regendo eas aliquid ab ea emittatur <aut extra generetur>.
Queritur utrum intelligentia similior est deo sublimi quam aliquid aliud.
<24. Causa prima existit>
Queritur an causa prima sit in rebus.
Queritur utrum est in omnis rebus.
Queritur an sit in rebus alico modo essendi in.
Queritur utrum <secundum> unam dispositionem est in omnibus rebus.- Queritur an omnes res sunt in primo.
<25. Substantie unite>
Queritur utrum hec propsitio sit vera.
Queritur an alica substantia possit stare per essentiam suam.
Queritur utrum substantia stans per essentiam suam sit generata ex alia re.
<Queritur utrum omnis substantia generata ex re alia habeat esse incompletum tempore in materia et post completum>.
<26. Omnis substantia stans>
Queritur an hic loquitur de substantiis spiritualibus.
<27. Omnis substantia destructibilis>
Queritur an alica substantia sit corruptibilis.
Queritur utrum propositio <omnis substantia etc.> sit vera.
<28. Omnis substantia stans>
Queritur an alica substantia <sit> simplex per privationem partium <essentialium>.
Queritur an eius compositio sit ex materia et forma.
Queritur de compositione intelligentie>.
Queritur utrum materia intelligentiarum sit eadem per essentiam cum materia corporalium.
Queritur an sit eadem numero.
<29. Omnis substantia simplex>
<Queritur an omnis substantia simplex est stans per seipsam>
<30. Omnis substantia creata>
Queritur an causa prima mensuretur eternitate.
Queritur an eadem eternitate cum creaturis <in alia>.
<Queritur an illa eternitas qua mensuratur primum sit eadem cum sua substantia>.
Queritur utrum alica <substantia creata> eternitate mensurari habeat.
Queritur an aliquod accidens mensuretur eternitate.
Queritur que sunt iste substantie que mensuratur eternitate.
Queritur utrum generabiles et corruptibiles mensurantur eternitate.
Queritur que sunt substantie temporis <coequale>.
<31. Inter rem cuius substantia>
Queritur an contigat ponere rem alicam cuius substantia et actio sunt in momento eternitatis.
Queritur uturm sit ponere alicam rem cuius substantia et actio mensurentur tempore.
Queritur utrum sit ponere alicam rem cuius substantia est in eternitate et actio in tempore.
Queritur utrum huiusmodi substantia sit anima.
<32. Omnis substantia cadens>
Queritur an sit ponere alicam substantiam que sit ens et generatio et generatum simul.
inc. <Omnis causa primaria plus est influens super causatum suum quam causa universalis secunda>. Queritur circa influentiam causarum, utrum omnis agat per influentiam primo de causa prima. Et arguo: agit per suam voluntatem, pare sine influentia, nam voluntati cause prime cum sit infinita nichil resistit…
expl. Ad aliud dicendum, quod illud in quantum est creatum secundum aliquid sui est ante tempus, in quantum autem generatur secundum aliquid sui est adequatum tempori…
Nota Bene
Para el Liber de causis, ver la Nota Bene del op. 6b
(autor: Óscar de la Cruz. actualizado el 20.11.2019)